ಈ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಅರಣ್ಯ ಪಡೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಮುಖ್ಯ ಅರಣ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣಾಧಿಕಾರಿ ಎಸ್‌ ಕೆ ಶರ್ಮಾ, “ಇದು ಏಷ್ಯನ್ ರಾಜ ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಕೆಂಪು ತಲೆಯ ರಣಹದ್ದು ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಈಗ ಔಪಚಾರಿಕ ಉದ್ಘಾಟನೆಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.
“ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮ ಬಳಿ ಒಂದು ಜೋಡಿ ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ರಣಹದ್ದುಗಳಿವೆ. ಪಂಜರದಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ನೂ ಮೂರು ಹೆಣ್ಣು ಹದ್ದುಗಳು ಕ್ರಮೇಣ ತಮ್ಮ ಪುರುಷ ಸಂಗಾತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಪಂಜರವು 20 ಅಡಿಯಿಂದ 30 ಅಡಿಗಳಷ್ಟಿದೆ’ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧಿಕಾರಿ ದುರ್ಗೇಶ್ ನಂದನ್ ತಿಳಿಸಿದರು. ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಜಟಾಯು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಮತ್ತು ಸಂತಾನಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ರಣಹದ್ದುಗಳನ್ನು 24×7 ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಅದರ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ರಣಹದ್ದುಗಳು ತಮ್ಮ ಇಡೀ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಸಂಗಾತಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಇಡುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಅದರ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ,ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ನಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ, ”ನಂದನ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ
ಏಷ್ಯಾದ ರಾಜ ರಣಹದ್ದುಗಳು ತಮ್ಮ ಆವಾಸಸ್ಥಾನಗಳ ನಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಟೀರಾಯ್ಡ್ ಅಲ್ಲದ ಉರಿಯೂತದ ಔಷಧವಾದ ಡಿಕ್ಲೋಫೆನಾಕ್ ಅನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿವೆ, ಇದು ರಣಹದ್ದುಗಳಿಗೆ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ವಾರಕ್ಕೆ ಎರಡು ಬಾರಿ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ಆಹಾರ ನೀಡುವಾಗ ಒಂದು ಹದ್ದಿಗೆ ಸುಮಾರು ಮೂರು ಕಿಲೋ ಮಾಂಸವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ರಣಹದ್ದುಗಳ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಹೊಂದಿದೆ. ಹೆಣ್ಣು ಮೊಟ್ಟೆಯನ್ನಿಟ್ಟ ನಂತರ, ಜೋಡಿಯು ತಮ್ಮ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. “ಪಕ್ಷಿಗಳು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾಗ ಅವುಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆಯಾಗದಂತೆ ಅವುಗಳ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವಂತೆ ನಾವು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇವೆ” ಎಂದು ನಂದನ್ ಹೇಳಿದರು.
ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಸಿಸಿಟಿವಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಆವರಣದೊಳಗೆ ಕೀಪರ್‌ಗೆ ಮಾತ್ರ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು ತಲೆಯ ರಣಹದ್ದುಗಳು ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. 2023 ರಲ್ಲಿ, ಹದ್ದುಗಳು ಚಿತ್ರಕೂಟದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದವು. ಈ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ರಣಹದ್ದನ್ನು 2022 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 30 ರಂದು ತರಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇನ್ನೊಂದನ್ನು ತರಲಾಯಿತು. ಎರಡು ಗಂಡುಗಳ ನಂತರ, ಎರಡು ಹೆಣ್ಣು ರಣಹದ್ದುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಕೇಂದ್ರವು ಯೋಜಿಸಿದೆ.
ದೇಶದ ಇತರ ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಂತಾನವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ದ ಕೊಕ್ಕಿನ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬೆನ್ನಿನ ರಣಹದ್ದುಗಳಿವೆ ಎಂದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
