ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಲಿದ್ದು, ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಕೊನೆಯ ಬಜೆಟ್ ಇದಾಗಿದೆ. ಈ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನರ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು ಸಾಕಷ್ಟಿವೆ. ಅವುಗಳ ಕುರಿತ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಈ ವರ್ಷ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಲಿದ್ದು, ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ರಚನೆಯಾಗುವವರೆಗೂ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ ವಿಷಯಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಜಾರಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ.
ಅನೇಕರು ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಕಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಹಣಕಾಸಿನ ನಿಯಮಗಳು. ಅನೇಕ ಜನರಿಗೆ ಈ ನಿಯಮಗಳು ಹಾಗೂ ಪದಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ ಎಂದಾದರೆ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿಮಗೆ ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂದು ನಾವು ನಿಮಗೆ ಕೆಲವು ಹಣಕಾಸಿನ ನಿಯಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತೇವೆ ಅದರ ಸಹಾಯದಿಂದ ನೀವು ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸುವಾಗ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಎಂದರೆ ಇದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಕ್ತ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಮುಂಬರುವ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಹಣದುಬ್ಬರ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಹಣದುಬ್ಬರ ಎಂದರೆ ದರವನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹಣದುಬ್ಬರ ದರದ ಮೂಲಕ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಿಳಿಯಬಹುದು. ಹಣದುಬ್ಬರ ದರವು ಸರಕುಗಳು, ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರಕುಗಳ ಬೆಲೆಗಳಲ್ಲಿನ ಏರಿಕೆ ಮತ್ತು ಇಳಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಮೂರನೇಯದಾಗಿ ದೇಶದ ಎಲ್ಲಾ ತೆರಿಗೆದಾರರು ಸಮಯಕ್ಕೆ ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕು. ನೇರ ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಜನರು ನೇರ ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ. ನೇರ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ತೆರಿಗೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ತೆರಿಗೆದಾರರಿಂದ ನೇರವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಯು ಉSಖಿ, ಗಿಂಖಿ ಮತ್ತು ಅಬಕಾರಿ ಸುಂಕವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
ನಾಲ್ಕನೆಯದಾಗಿ ಸರ್ಕಾರವು ಹೊಸ ತೆರಿಗೆ ನೀತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಅದು ಹಣಕಾಸು ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಇದು ತೆರಿಗೆ ನೀತಿಯ ರಚನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಐದನೆಯದಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚವನ್ನೂ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸರಳ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಖರ್ಚು ಎಂದು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಬAಧಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರವು ಖರೀದಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಯಾವ ನೀತಿ ಅಥವಾ ಆಸ್ತಿಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಎಷ್ಟು ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚವು ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಆರನೆಯದಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು, ಇಲಾಖೆಗಳು, ವಲಯಗಳು ಮತ್ತು ನೀತಿಗಳಿಗಾಗಿ ನಿಧಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಅಂದಾಜು ನಿಧಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಅಂದಾಜು ನಿಧಿಯನ್ನು ಬಜೆಟ್ ಅಂದಾಜು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸರ್ಕಾರವು ಎಷ್ಟು ನಿಧಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಾವ ಅವಧಿಗೆ ಮತ್ತು ಆ ನಿಧಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಳಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಏಳನೆಯದಾಗಿ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಎಂದರೆ ಕಳೆದ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಎಷ್ಟು ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಆದಾಯ ಎಷ್ಟು. ಸರ್ಕಾರದ ಒಟ್ಟು ಖರ್ಚು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟು ಆದಾಯದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಅಂತರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಸರ್ಕಾರವು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಿAದ ಸಾಲ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ತಿಳಿದುಕೊಂಡಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್‌ಅನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
