1997 ರಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರದ ರಾಜಕೀಯ ವಿರೋಧಿಗಳಿಗೆ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡಿ ಬಲಿಪಶು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಒಳಗಿರುವ ಭ್ರಷ್ಟರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಆಯ್ದು ಕೇಂದ್ರೀಯ ತನಿಖಾ ದಳವನ್ನು (ಸಿಬಿಐ) ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ.
ವಿನೀತ್ ನಾರಾಯಣ್ ವರ್ಸಸ್ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಕೇಸಿನಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪು, ಸರ್ಕಾರದಿಂದ CBI ಮತ್ತು ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯ (ED)ಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿತು.
ಈ ಹಿಂದೆ ತಜ್ಞರ ಸಮಿತಿಗಳ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸಿಬಿಐ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ, ಲೋಕಸಭೆಯ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಯು ನೇಮಕ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತ್ತು. ಸಿಬಿಐ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಆಯ್ಕೆಯಾದ ನಂತರ ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ, ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಯ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಲ್ಲದೆ ತೆಗೆದು ಹಾಕಕೂಡದು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದೆ.
ಕೇಂದ್ರೀಯ ಜಾಗೃತ ದಳಕ್ಕೆ (CVC) ಶಾಸನಬದ್ಧ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದು, ಆದ್ದರಿಂದ ಅದರ ಸದಸ್ಯರು ಸರ್ಕಾರದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಿಸ್ತಿನ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ, CBI ಅನ್ನು CVC ಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು CVC ಸಿಬಿಐನ ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮತ್ತು ಪೋಸ್ಟಿಂಗ್ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಸಿ.ವಿ.ಸಿಯ ಶಿಫಾರಸ್ಸಿನ ಮೇರೆಗೆ ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶಾನಲಯದ (ಇಡಿ) ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅದೇ ತೀರ್ಪು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದೆ. ಅವರಿಗೂ ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ ಇರುತ್ತದೆ.
ಅದರ ನಂತರ, ರಾಜ್ಯಗಳ ಪೊಲೀಸ್ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲು 2006 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ (ಪ್ರಕಾಶ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವರ್ಸಸ್ ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ) ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಿಂದ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಯಿತು.
ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ, ಹಲವಾರು ತಜ್ಞರ ಸಮಿತಿಗಳ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಹಲವಾರು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದ ಪೊಲೀಸ್ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅಧಿಕಾರ ಅವಧಿಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಯೂನಿಯನ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಕಮಿಷನ್ -ಕೇಂದ್ರ ಲೋಕಸೇವಾ ಆಯೋಗ (UPSC ) ನೇಮಿಸಿದ ತಜ್ಞರ ಸಮಿತಿಯು ಸೂಕ್ತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ರಾಜ್ಯದ ಮೂವರು ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಪೊಲೀಸ್ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಕ ಮಾಡಬೇಕು.
ಆಯ್ಕೆಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಡಿಜಿಪಿಯಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳಲು ನಿವೃತ್ತಿಯ ಮೊದಲು ಕನಿಷ್ಠ ಆರು ತಿಂಗಳ ಉಳಿದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಒಮ್ಮೆ ನೇಮಕಗೊಂಡ ನಂತರ ಅವರು ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ.
2019 ರಲ್ಲಿ, ಆಗಿನ ಸಿಬಿಐ ನಿರ್ದೇಶಕ ಅಲೋಕ್ ವರ್ಮಾ ಅವರು ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ರಫೆಲ್ ವಿಮಾನಗಳ ಖರೀದಿಯ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಸರ್ಕಾರವು ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ನಡೆಸಿದ ಕಾರ್ಯಾಚರಭಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಬಿಐ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಸೀಲ್ ಮಾಡಿ, ಅವಧಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಅವರನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಿತು ಮತ್ತು ಕಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿ ನಾಗೇಶ್ವರ್ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ನೇಮಿಸಿತು.
ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ನಂತರ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಹಂಗಾಮಿ ನಿರ್ದೇಶಕರ ನೇಮಕಾತಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಇಲ್ಲ ಮತ್ತು ನೇಮಕಾತಿ ಸಮಿತಿಯ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಲ್ಲದೆ ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಕೂಡದು ಎಂದು ಪುಮರುಚ್ಛರಿಸಿತು. ಆದರೆ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು ನೀಡುವ ವೇಳೆಗೆ ವರ್ಮಾ ಅವರ ನಿವೃತ್ತಿಗೆ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳು ಉಳಿದಿದ್ದವು. ಮೋದಿ, ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ್ ಖರ್ಗೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಸಿಕ್ರಿ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಉನ್ನತಾಧಿಕಾರ ಸಮಿತಿಯು 2:1 ಮತದಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸುವ ಮೊದಲು ಅವರನ್ನು ಕೇವಲ ಎರಡು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
ಅಲೋಕ್ ವರ್ಮಾ ಅವರನ್ನು ಸಿಬಿಐ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಮೋದಿ ನೇತೃತ್ವದ ಸಮಿತಿಯ ನಿರ್ಧಾರವು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ದೋಷಪೂರಿತವಾಗಿತ್ತು.
ಮೇ 2020 ರಲ್ಲಿ, ಇ.ಡಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಎಸ್.ಕೆ. ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು ನಿವೃತ್ತಿಯ ವಯಸ್ಸನ್ನು ತಲುಪಿದರು. ಅವರ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯು ನವೆಂಬರ್ 19, 2020 ರಂದು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿತು. ನವೆಂಬರ್ 13, 2020 ರ ಆದೇಶದ ಮೂಲಕ, ಅವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಷದಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ನವೆಂಬರ್ 19, 2018 ರ ದಿನಾಂಕದ ಅವರ ನೇಮಕಾತಿ ಆದೇಶಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅವರಿಗೆ ಒಂದು ವರ್ಷದವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಅಧಿಕಾರ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು. ED ಯ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಸೇವೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು CVC ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ನೇಮಕಾತಿ ಆದೇಶಗಳ ಹಿಂದಿನ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಯಾವುದೇ ನಿಬಂಧನೆಗಳಿಲ್ಲ. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕನಿಷ್ಠ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ CVC ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 25(d) ನ ಹಿಂದಿನ ಉದ್ದೇಶವು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಪ್ರಭಾವಗಳು ಮತ್ತು ಒತ್ತಡಗಳಿಂದ ED ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಮಾತ್ರ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅವರ ನಿವೃತ್ತಿಯ ವಯಸ್ಸಿನ ನಂತರ, ಆರಂಭಿಕ ನೇಮಕಾತಿ ಆದೇಶವನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸುವ ತಂತ್ರದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವಿಕ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರೆ ಉದ್ದೇಶವು ವಿಫಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಎನ್ಜಿಒ ಕಾಮನ್ಕಾಸ್ನಿಂದ ಈ ಹಿಂದಿನ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದಾಗ, ಸರ್ಕಾರವು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಧಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ನೇಮಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ನಿಲುವನ್ನು ತಾಳಿತು. ಆದರೆ ನಿವೃತ್ತಿಯ ಮೊದಲು ಉಳಿದ ಸಮಯವು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿತ್ತು. ಅವರು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬೇಕಾದ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರಿಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳಿ, ಅವರಿಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ತಿಳಿಸಿತು.
ಮಿಶ್ರಾ ಅವರ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಜಾಗೃತ ಆಯೋಗದ ಸದಸ್ಯರ ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಯು ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರವು ವಾದಿಸಿತು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 8, 2021 ರಂದು ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಷೇಧಿಸದಿದ್ದರೂ, ಅಸಾಧಾರಣ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸೀಮಿತ ಅವಧಿಗೆ ಮಾತ್ರ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು ಎರಡು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾಗುವುದರಿಂದ ಅವರನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದೆ. ನವೆಂಬರ್ 14, 2021 ರಂದು, ಮಿಶ್ರಾ ಅವರ ವಿಸ್ತೃತ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವ ಕೇವಲ ಐದು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು, ಸರ್ಕಾರವು ಸಿಬಿಐ ಮತ್ತು ಇ.ಡಿ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಅವಧಿಯನ್ನು ಒಂದು ವರ್ಷದಿಂದ ಗರಿಷ್ಠ ಐದು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದೆಂದು ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿತು. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಥವಾ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತರು, ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಖ್ಯಾತ ವಿಜ್ಞಾನಿ, ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಗೃಹ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಗುಪ್ತಚರ ದಳದ ನಿರ್ದೇಶಕರು ಮುಂತಾದ ಕೆಲವು ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರು ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಭೂತ ನಿಯಮ 56 ಅನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿದೆ. 60 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಿತಿಯಿಂದ ಸಿಬಿಐ ನಿರ್ದೇಶಕರು ಮತ್ತು ಇಡಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ. ನಿರೀಕ್ಷಿತವಾಗಿ, ನವೆಂಬರ್ 17, 2021 ರಂದು, ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಆದೇಶವನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಹೊರಡಿಸಿತು. ಪ್ರಾಯಶಃ ಇದನ್ನು CVC ಯ ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಯ ಒಪ್ಪಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಮೂವರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಹುದ್ದೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಖಾಲಿ ಇವೆ. ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯವು ಬೃಹತ್ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ನಿರ್ದೇಶಕರ ನೇಮಕಾತಿಯಲ್ಲಿನ ಇಂತಹ ಅಕ್ರಮಗಳು ಇ.ಡಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೇಲಿನ ನಾಗರಿಕರ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಅಲುಗಾಡಿಸುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಕ್ರಮಗಳು ವಿನೀತ್ ನಾರಾಯಣ್ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ, ಉನ್ನತ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕಾದ ಸಮಗ್ರತೆಯ ಶ್ಲಾಘನೀಯ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹೇಳಲಾದ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಭಾವಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ. ಇಡಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಒಂದು ವರ್ಷ ವಿಸ್ತರಣೆ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರ ವಿರುದ್ಧ ಅವರು ತನಿಖೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತ ಹೋಗಿದೆ. ಇ.ಡಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು ಹಲವಾರು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಆಕ್ಟಿವಿಸ್ಟ್ ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹರ್ಷ್ ಮಂದರ್ ಅವರ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಇಕ್ವಿಟಿ ಸ್ಟಡೀಸ್ ಮತ್ತು ಅಮ್ನೆಸ್ಟಿ ಇಂಡಿಯಾ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ದೋಷಾರೋಪಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಇದು ಐಎನ್ಎಕ್ಸ್ ಮೀಡಿಯಾವನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿದೆ, ಮಾಜಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಪಿ. ಚಿದಂಬರಂ, ಕರ್ನಾಟಕ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಡಿ.ಕೆ. ಶಿವಕುಮಾರ್, ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್ನ ಫಾರೂಕ್ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ದ್ರಾವಿಡ ಮುನ್ನೇತ್ರ ಕಳಗಂ, ಬಹುಜನ ಸಮಾಜ ಪಕ್ಷದ ಮುಖಂಡರು ಮತ್ತು ಇತರರು ಟಾರ್ಗೆಟ್ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಎರಡನೇ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಸುಪ್ರೀಂ ಆದೇಶದ ನಿಂದನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ವಿನೀತ್ ನಾರಾಯಣ್ ಅವರ ಮೇಲಿನ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಷಯವನ್ನು ಅಣಕಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಿಬಿಐ ಮತ್ತು ಇ.ಡಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ನಿಗದಿತ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ, ಈ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಈ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಇದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ. ಇಬ್ಬರು ನಿರ್ದೇಶಕರಿಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಅನುಮತಿಸುವ ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಈ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಮುಂದೆ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಕ್ಯಾರೆಟ್ ಅನ್ನು ನೇತುಹಾಕಲು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಅವಧಿಯ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ತೃಣಮೂಲ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಂಸದ ಮಹುವಾ ಮೊಯಿತ್ರಾ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕ ರಣದೀಪ್ ಸುರ್ಜೆವಾಲಾ ಮತ್ತು ಖ್ಯಾತ ನಿವೃತ್ತ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಕರ ಗುಂಪು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವರು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವಿನೀತ್ ನಾರಾಯಣ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಕಾಶ್ ಸಿಂಗ್ ತೀರ್ಪುಗಳಲ್ಲಿ, ಸಿಬಿಐ, ಇಡಿ ಮತ್ತು ಪೋಲೀಸ್ನಂತಹ ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಭದ್ರಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟದ ನಂತರ ಪ್ರಮುಖ ವಿಜಯಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಯಿತು.
ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಕಳೆದ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಆಕ್ಟಿವಿಸ್ಟ್ಗಳಿಗೆ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ಬೆದರಿಸಲು ಈ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಾಧನಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಮರಣ ಮೃದಂಗ ಬಾರಿಸಲಾಗಿದೆ.
