ಭೋಪಾಲ್: ಡಿಸೆಂಬರ್ 2-3, 1984 ರ ರಾತ್ರಿ, ಭೋಪಾಲ್ನ ಯೂನಿಯನ್ ಕಾರ್ಬೈಡ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಯು ವಿಷಕಾರಿ ಅನಿಲದ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಮೋಡವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು, ಇದು ಇಡೀ ನಗರವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿತು. ತಕ್ಷಣದ ಪರಿಣಾಮದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಸತ್ತರು, ಆದರೆ ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಇತರರು ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದರು, ಉಸಿರಾಟದ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಜನ್ಮಜಾತ ವಿರೂಪಗಳು ತಲೆಮಾರುಗಳ ಮೂಲಕ ಹರಡಿತು. 40 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರವೂ, ಬದುಕುಳಿದವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳು ವಿಷಕಾರಿ ಅನಿಲದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಜನ್ಮಜಾತ ವಿರೂಪಗಳಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಅನಿಲ ಸೋರಿಕೆಯ ಮುಂದುವರಿದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಬದುಕುಳಿದವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ಮಾಧ್ಯಮ ತಂಡವು ಜೆಪಿ ನಗರ ಬಸ್ತಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿತು.ಭೋಪಾಲ್ ಅನಿಲ ದುರಂತದ 40 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಬದುಕುಳಿದವರು ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ಹೋರಾಟವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದಾರೆ.
ಜೆ.ಪಿ.ನಗರ ಬಸ್ತಿಯ ಕಿರಿದಾದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದಾಡುವಾಗ, ಗಾಳಿಯು ನಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವದ ದುಖಃಕರ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಜನರು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ಆ ಕರಾಳ ರಾತ್ರಿಯ ಗುರುತುಗಳು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಇವೆ, ಬದುಕುಳಿದವರ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಹಸಿರಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಮನೆಗಳ ಗೋಡೆಗಳು ಮನೆಗಳು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದಶಕಗಳ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ಗೋಡೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿವೆ. ಬೀದಿಗಳು ಕಿರಿದಾಗಿದ್ದು, ಆಟವಾಡಬೇಕಾದ ಮಕ್ಕಳಿಂದ ತುಂಬಿವೆ ಆದರೆ ದುರಂತದ ವಿಷಕಾರಿ ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ಅವರು ಪಡೆದ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಭೋಪಾಲ್ ಅನಿಲ ದುರಂತ ಸಂಭವಿಸಿ 40 ವರ್ಷಗಳಾದರೂ, ಯೂನಿಯನ್ ಕಾರ್ಬೈಡ್ನ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಸಾವಿರಾರು ಕುಟುಂಬಗಳು ಇನ್ನೂ ಉಸಿರಾಟದ ಕಾಯಿಲೆಗಳು, ಜನ್ಮಜಾತ ಅಂಗವೈಕಲ್ಯ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯದ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿವೆ. ಅನೇಕರು ಕಲುಷಿತ ಅಂತರ್ಜಲದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ಇನ್ನೂ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಅವರ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ವಿನಾಶಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಸೇವಿಸುತಿದ್ದಾರೆ.
ಇಲ್ಲಿನ ನೋವು ಮತ್ತು ಸಂಕಟಗಳು ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಜನರು ಪ್ರತಿ ಉಸಿರಾಟದಲ್ಲೂ ಅವು ಜೀವಂತವಾಗಿವೆ. ದಶಕಗಳು ಕಳೆದರೂ, ಜೆಪಿ ನಗರವು ಭೋಪಾಲ್ನ ಮರೆತುಹೋದ ಮೂಲೆಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಬದುಕುಳಿದವರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ, ಎಂದಿಗೂ ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ಯಾಸ್ ಸಂತ್ರಸ್ತರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ನಸ್ರೀನ್, ಮಾಧ್ಯಮ ತಂಡವನ್ನು ಭಾರತಿ ಶಾಕ್ಯಾ ಎಂಬ 60 ವರ್ಷದ ಮಹಿಳೆಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು, ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ದುರಂತದಿಂದ ಛಿದ್ರಗೊಂಡಿತು.
ಗ್ಯಾಸ್ ಸೋರಿಕೆಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ಉಸಿರಾಟದ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ತನ್ನ ಮಾವ ಮತ್ತು ಅತ್ತೆ ಹೇಗೆ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು, ನಂತರ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಅದೇ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಪತಿ ನಿಧನರಾದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಭಾರ್ತಿ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ಭಾರ್ತಿ ಅವರ ಮಗಳು, ರಾಣಿ, ಈಗ 26,ವರ್ಷದವರಾಗಿದ್ದು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಅಂಗವಿಕಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ನಡೆಯಲು ಅಥವಾ ದೈನಂದಿನ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಭಾರತಿಯ ಮಕ್ಕಳು ಕೂಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಮನೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸಲು ಹೆಣಗಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ರಾಣಿಯ ನಿರಂತರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಆರೈಕೆಗಾಗಿ ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಬದುಕುಳಿದವರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಹೋರಾಟಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಅಸಮರ್ಪಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ‘ಸರ್ಕಾರ ನನ್ನ ಅಂಗವಿಕಲ ಮಗಳಿಗೆ ಕೇವಲ 500-600 ರೂಪಾಯಿ ಪಿಂಚಣಿ ನೀಡುತ್ತದೆ’ ಎಂದ ಅವರು, ‘ನನ್ನ ಪತಿಯೂ ವಿಷಕಾರಿ ಅನಿಲ ಸೋರಿಕೆಯಿಂದ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿ ನಿಧನರಾದರು, ಅವರ ಕಿಡ್ನಿ ವಿಫಲವಾಯಿತು, ಅವರ ಲಿವರ್ ಕೆಲಸ ನಿಲ್ಲಿಸಿತು, ಅವರು ಆಟೋ. ಚಾಲಕ, ಮತ್ತು ಈಗ ನಾವು ನಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಉಳಿದಿದ್ದೇವೆ, ”ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಭೋಪಾಲ್ ಅನಿಲ ದುರಂತ ಸಂಭವಿಸಿ 40 ವರ್ಷಗಳಾದರೂ, ಯೂನಿಯನ್ ಕಾರ್ಬೈಡ್ನ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಸಾವಿರಾರು ಕುಟುಂಬಗಳು ಇನ್ನೂ ಉಸಿರಾಟದ ಕಾಯಿಲೆಗಳು, ಜನ್ಮಜಾತ ಅಂಗವೈಕಲ್ಯ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯದ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿವೆ.
ಭೋಪಾಲ್ ಅನಿಲ ದುರಂತವು ಡಿಸೆಂಬರ್ 3, 1984 ರ ಮುಂಜಾನೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು. ರಾತ್ರಿ ಸುಮಾರು 11 ಗಂಟೆಗೆ, ಯೂನಿಯನ್ ಕಾರ್ಬೈಡ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಿಂದ ವಿಷಕಾರಿ ಮೀಥೈಲ್ ಐಸೊಸೈನೇಟ್ (MIC) ಅನಿಲ ಸೋರಿಕೆಯಾಯಿತು. ಅನಿಲವು ಭೋಪಾಲ್ನಾದ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡಿತು, ಸಾವಿರಾರು ಜನರನ್ನು ಉಸಿರುಗಟ್ಟಿಸಿತು. ಜನರು ಅಸಹನೀಯ ದುರ್ವಾಸನೆಯಿಂದ ಎಚ್ಚರಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕಣ್ಣುಗಳು ಉರಿಯುತ್ತಿದ್ದವು, ಅನೇಕರು ನಗರದಿಂದ ಪಲಾಯನ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಶವವಾದರು.